Żuraw wieżowy – urządzenie dźwignicowe potocznie zwane dźwigiem, zaliczane do największych maszyn roboczych. Może osiągać wysokość podnoszenia wolnostojąco do około 100 metrów, a kotwiony do budynku ograniczony jest jedynie długością liny podnoszącej.Żurawie budowlane mogą być stacjonarne (także budowane na szczytowej kondygnacji budynku) lub przejezdne, na podwoziu szynowym lub gąsienicowym. Kolumna żurawia budowlanego często budowana jest w kształcie pionowej wieży o wielosekcyjnejkratownicowej konstrukcji. Wysięgnik może być wychylny z cięgnikiem ainstalowanym na jego końcu lub stały, poziomy, z wodzakiem (cięgnikiem) poruszającym się po nim. Żuraw budowlany wyposażony jest w kilka napędów, zwykle elektrycznych, z których każdy realizuje jeden ruch: napęd podwozia, obrót wysięgnika, wychył wysięgnika lub przesuw wodzaka oraz podnoszenia haka, na którym wiesza się ładunek lub zawiesia.
Podstawowe informacje:
– Wysięg jest to odległość pomiędzy osią obrotu żurawia a hakiem, mierzona w poziomie.
– Wysokość podnoszenia jest to odległość mierzona od podłoża do gardzieli haka
Żuraw dolnoobrotowy
Żuraw przemieszcza się na miejsce montażu ciągnięty za ciągnikiem siodłowym lub balastowym. Następnie pozostawiany jest w miejscu montażu oraz rozstawiane są łapy. Po wypoziomowaniu żurawia przystępuje się do ustawienia wieży do pionu, a następnie założenia przeciwwagi. Po wykonaniu tych czynności można przystąpić do montażu wieży oraz wysięgnika. np: ŻB 75 – są to żurawie starej generacji wychodzące z użycia.
Montaż wieży oraz wysięgnika następuje na dwa sposoby:
- hydraulicznie – za pomocą siłowników mechanicznie – teleskopowo za pomocą lin i wielokrążków
- wieża składa się z dwóch elementów połączonych zawiasem, rozkładanych siłownikiem (wada – brak możliwości zmiany wysokości wieży)
- wysięg rozkłada się podobnie jak wieża, również hydraulicznie. Zaletą jest możliwość złożenia wysięgnika w trakcie przenoszenia ładunku na czas omijania przeszkody. W tym czasie wodzak musi znajdować się w niezłożonej części wysięgnika.
- mechanicznie – teleskopowo za pomocą lin i wielokrążków
Żuraw górnoobrotowy
Żuraw na budowę przewożony jest w elementach na ciężarówkach. Montaż na budowie odbywa się przy pomocy żurawia samojezdnego. Na uprzednio przygotowanym podłożu rozkładana jest podstawa żurawia. Do podstawy mocowana jest wieża. Wieża składa się z wielu pojedynczych elementów łączonych razem aż do osiągnięcia żądanej wysokości. Jednocześnie umieszczany jest balast centralny. Po pełnym zabalastowaniu żurawia, na wieżę nakłada się obrotnicę oraz przeciwwysięg. Na ziemi jest scalany wysięgnik, po czym w całości jest podnoszony do góry i montowany do obrotnicy. Przed oddaniem do eksploatacji należy jeszcze wyregulować wyłączniki przeciążeniowe oraz krańcowe żurawia.
Dodatkowe:
Zgodnie z normą ISO 4306-1:1999 w zależności od podstawowych cech konstrukcyjnych żurawie dzielimy na:
Żurawie bramowe lub półbramowe – zwany też (w odniesieniu do niektórych rodzajów)żurawiem portowym, to urządzenie mechaniczne służące do przeładunku towarów ze statków na nabrzeże lub odwrotnie. Dźwig portowy jest tak skonstruowany, że może wykonywać kilka operacji jednocześnie: podnosić i opuszczać ładunki, obracać wysięgnicę wokół własnej osi i zmieniać jej nachylenie, a także przesuwać się wzdłuż nabrzeża.
Żuraw samojezdny
Żuraw samochodowy (samojezdny, samobieżny) – urządzenie dźwigowe na podwoziu samochodu ciężarowym lub specjalnie skonstruowanym podwoziu samojezdnym, używane do prac przeładunkowych i montażowych. Żuraw samochodowy składa się z wciągarek i wychylnego wysięgnika osadzonego na obrotowym pomoście (kolumnie), co zapewnia podnoszenie i opuszczanie ciężaru oraz jego przemieszczanie przez obrót pomostu i zmianę wysięgu. Maszyna może pracować w dwóch trybach: transportowym i dźwigowym. W trybie pracy dźwigowej,podwozie, w celu zapewnienia stabilności, jest zwykle podnoszone na wysuwnych podporach(łapach), będących częścią urządzenia.
W tradycyjnych rozwiązaniach wysięgnik miał konstrukcję segmentową i wymagał pracochłonnego i czasochłonnego montażu na miejscu pracy. Nowoczesne żurawie samojezdne posiadają wysięgnik teleskopowy i przystosowanie ich do pracy w trybie dźwigowym jest zautomatyzowane.
Odmianą żurawia samochodowego są tzw.HDSy, czyli montowane na ciężarówkach a umożliwiające ich samodzielny załadunek oraz rozładunek np. poprzez boczną burtę. Zazwyczaj mają nośność kilku ton.
W miarę zwiększania wysięgu żurawia zmniejsza się jego udźwig. Żuraw samochodowy może poruszać się z podwieszonym ciężarem.
Rozróżnia się żurawie samochodowe o napędzie mechanicznym, elektrycznym
i hydraulicznym. Jednakże zazwyczaj napędzane są przez silnik spalinowy, używany także do napędu podwozia, gdy pracuje w trybie transportowym.
